Akademik Veri Yönetim Sistemi
TALIM: JOURNAL OF EDUCATION IN MUSLIM SOCIETIES AND COMMUNITIES, cilt.9, sa.2, ss.197-214, 2025 (Hakemli Dergi)
Bilgi, doğruluğu temellendirilebilen, anlamlı ve sistematik içerik taşıyan zihinsel bir ürün olup bireyin çevresiyle kurduğu ilişkileri düzenlemesine ve yaşamını anlamlandırmasına olanak tanır. Dinî bilgi ise kaynağını vahiy, kutsal metinler, peygamberlerin sünneti ve dinî gelenek içerisinde üretilmiş verilerden alan; metafizik, ahlaki ve varoluşsal sorulara cevap sunmayı amaçlayan normatif bir bilgi türü olarak tanımlanabilir. Dinî bilgi, bireyin inanç sistemini şekillendirmesinin yanı sıra, ahlaki kararlarını, toplumsal etkileşim biçimlerini, benlik algısını ve kimlik inşasını da derinden etkileyen bilişsel ve duyuşsal bir işlev üstlenir. Söz konusu bilginin edinilme süreçlerinde alınan referanslar, tarihsel olarak din görevlileri, aile bireyleri ve eğitimciler gibi geleneksel yapılar iken; çağdaş dönemde dijitalleşme ile birlikte sosyal medya, çevrimiçi dinî içerikler ve dijital platformlar da etkin dini bilgi kaynakları haline gelmiştir. Bu dönüşüm, dinî bilginin üretim, aktarım ve algılama biçimlerini etkileyerek, bireylerin dinî içerikleri nasıl yorumladıkları ve içselleştirdiklerine dair yeni durum ve eğilimlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Bilgiye ulaşmak çok daha kolay hale gelmiş olsa da, ulaşılan bilgilerin doğru ve güvenilir olup olmadığını değerlendirmek dikkatli ve sorgulayıcı bir yaklaşımı gerektirmektedir. Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğrenci kabul şartlarında yüksek bir seviyeyi temsil eden bir okul türü olarak fen lisesi öğrencilerinin dinî bilgi edinme referanslarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden tarama desenine dayalı olarak tasarlanmıştır. Öğrencilerin dinî bilgiye ulaşma referansları hakkında açıklamalar yapabilmek amacıyla araştırmacılar tarafından sorular oluşturulmuştur. Veriler, Van ilinde bulunan 5 fen lisesi öğrencilerinden toplanmıştır. Elde edilen bu verilerle, fen lisesi öğrencilerinin dinî bilgiye ulaşma referansları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda internet, aile, sosyal medya, din görevlileri ve öğretmenlerin öğrencilerin dinî bilgiye ulaşmadaki etkisi yüzde ve frekans ortalamaları alınarak betimsel düzeyde ortaya konulmuş ve bu bulgular, sonuç kısmında tartışılmıştır. Bu çalışma literatürde fen lisesi öğrencilerinin dinî bilgiye ulaşma referanslarını ortaya çıkarmayı hedefleyen ilk araştırma özelliğini taşımaktadır.
Knowledge is a mental product that can be grounded in truth, carries meaningful and systematic content, and enables individuals to regulate their relationships with their environment and make sense of life. Religious knowledge, on the other hand, is defined as a normative type of knowledge that derives its source from revelation, sacred texts, the traditions of the prophets, and data produced within religious tradition. It aims to answer metaphysical, moral, and existential questions. Religious knowledge not only shapes an individual's belief system but also assumes a cognitive and affective function that deeply influences moral decisions, forms of social interaction, self-perception, and identity construction. Historically, the references used in acquiring such knowledge have been traditional structures such as religious officials, family members, and educators. However, in the contemporary era, with the advancement of digitalization, social media, online religious content, and digital platforms have also become effective sources of religious knowledge. This transformation has influenced the production, transmission, and perception of religious knowledge, paving the way for new situations and tendencies in how individuals interpret and internalize religious content. Although accessing information has become significantly easier, evaluating the accuracy and reliability of the information requires a careful and questioning approach. This study aims to examine the references used by students in science high schools—an educational institution that represents a high academic level in the admission criteria of the Ministry of National Education—for acquiring religious knowledge. The research was designed based on the survey model, one of the quantitative research methods. To explain the students' references for accessing religious knowledge, the researchers prepared specific questions. Data were collected from students studying in five science high schools located in the province of Van. With the obtained data, the references that science high school students use to access religious knowledge were attempted to be determined. In the conclusion, the effects of the internet, family, social media, religious officials, and teachers on students' access to religious knowledge were revealed descriptively by calculating percentages and frequency averages, and these findings were discussed in the conclusion section. This study is the first of its kind in the literature to aim at revealing the references used by science high school students in acquiring religious knowledge.