Akademik Veri Yönetim Sistemi
USBİLİM 1. Uluslararası Eğitim, Ekonomi, İdari ve Sosyal Bilimler Kongresi, Mardin, Türkiye, 14 - 16 Mayıs 2021, ss.29-30, (Özet Bildiri)
Bu araştırmanın temel amacı ortaokul 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinleri metin- resim
uyumu açısından incelemektir. Araştırmanın çalışma materyalini Millî Eğitim Bakanlığının
ders kitabı olarak kabul ettiği ve 2020- 2021 eğitim- öğretim yılında okutulmakta olan 6. sınıf
Türkçe ders kitabı oluşturmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman
incelemesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Türkçe ders kitabında yer alan metinlerin ait
oldukları metne uygunluğu Resim – Metin İlişkisi Kategori Listesine göre toplanmıştır. Bu
kategori listesine göre toplanan veriler, nitel veri analizi yaklaşımlarından betimsel analiz
yaklaşımı kullanılarak analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda hikâye edici,
bilgilendirici metinler ve şiirlerin tamamında (%100) resimler en az dört renkten oluşmakta,
sözel metnin iletisini anlamlandırmaya yardımcı olmakta, sözel metinler çeşitli görsellerle
desteklenmekte, metinlerin resimlenmesinde çocuğun gelişim düzeyi göz önünde
bulundurulmuş, ders kitaplarındaki resimlerle metnin içeriği tam olarak örtüşmektedir. Hikâye
edici metinlerin bir kısmında ise sayfa düzeni, estetik duyarlılık açısından uygun olmamasıyla
birlikte şiddet unsurları içermektedir. Bilgilendirici metinlerin bir kısmında ise sözel metin
çeşitli görsellerle desteklenmemektedir. Şiirlerde de kimi metinlerde metin resim uyumunun
örtüşmediği, resimlerin öğrencinin estetik duyarlılığını artırıcı nitelikte olmadığı tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Ders kitabı, metin, resim, metin- resim uyumu.