III. Uluslararası Aras Havzası Sempozyumu (III. International Symposium of Aras Basin), 18 - 19 Mart 2021, Kars Kafkas Üniversitesi, Kasr – Türkiye. , Kars, Türkiye, 18 - 19 Mart 2021, ss.21-22
Kars ilindeki
doğal bitkilerin halk tarafından kullanımları belirlemek amacıyla 2005- 2020
yılları arasında farklı zamanlarda arazi çalışmaları yapılmıştır. Kars’ta
Etnobotanik kullanımları tespit edilen bitkilerin yöresel adları,
kullanılışları, kullanılan kısımları ve hazırlanışları hakkında bilgiler araştırılmıştır.
Geleneksel gıdaların gastronomi turizmindeki rolü ülkemizde ve tüm dünyada gün
geçtikçe artmaktadır. Bu çalışma ile yerel halkın yüzyıllar boyunca gıda amaçlı
kullandıkları bitkiler ve gastronomi alanında edindikleri tecrübe ve bilgiler
kayıt altına alınmıştır. Arazide kaynak kişilere yüzyüze uygulanan 3000 ankette
toplam olarak 188 farklı bitki kullanımı tespit edilmiştir. Arazide bizzat yöre
halkı ile birlikte toplanan bu bitkilerden148 bitki gıda olarak ve 40 bitki ise
ilaç olarak kullanımı belirlenmiştir. Kars'taki etnobotanik kullanımlar, gastronomi
turizmindeki yeri başta olmak üzere diğer disiplinlerin de katkılarıyla
bilimsel bir platforma taşınmıştır. Kırsal
kesimde yaşayan halk, ilkbaharda genelde çiçeklenme periyodundan önce bazı
bitkileri toplayıp çiğ olarak kullandığı gibi salamura veya kurutarak organik
besin, baharat veya ilaç olarak kullanmaktadır. Bu bitkiler temelde
geleneksel yemeklerin hazırlanmasında kullanılmaktadır. Ayrıca bazı bitkiler de
geleneksel yemeklere koku ve tat verici olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmayla köklü bir gelenek ürünü olan 48
gıdanın Kars’ın gastronomi turizmindeki yeri ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Etnobotanik,
Gastroturizm, Gastronomi, Turizm, Kars.
In order to determine the plants used by the local
people in Kars and its surroundings, field studies were carried out at
different times between 2005 and 2020. The information for these plants, such
as local names, their usages, used parts, methods of preparation have been
recorded.
The
role of traditional foods in gastronomy tourism is increasing day by day in our
country and all over the world. With this study, the plants used by the local
people for centuries for food purposes and the experience and knowledge gained
in the field of gastronomy were recorded. A total of 188 different wild plant
uses were determined in 3000 questionnaires applied face to face to resource
persons in the field. Although there are some overlapping uses, 148 plants were
determined to be used as food and 40 plants as medicine. Ethnobotanical uses in
Kars have been brought to a scientific platform with the contribution of other
disciplines, especially the place in gastronomic tourism. In rural areas,
before the flowering period in spring, many plants are collected and used as
raw, brine or dried as organic foods, spices or medicine. These plants are
mainly used in the preparation of traditional foods. In addition, some herbs
are used to add fragrance and flavour to traditional foods. The role of 48
foods, which are the product of a deep-rooted tradition of ethnobotanical uses
of the people of the region, in the gastronomy tourism of Kars has been
revealed.
Key Words: Ethonobotany,
Gastrotourism, Gastronomy Tourism, Kars.