Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Seza Oğuz Çak
Danışman: Muzaffer Deniz
Özet:
Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk hava harp sanayisini kurma ideali Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen kalkınma hamleleri içinde özel bir öneme sahiptir. Dönemin şartları ve imkânları göz önüne alındığında bu idealin gerçekleştirilmesinde olağanüstü bir çaba ve gayretin ortaya konduğu görülmektedir. İleri teknoloji, uzmanlık ve yüksek maliyete sahip olan ve ancak gelişmiş devletlerin başarabildiği Havacılık sanayisinin Türkiye'de kurulabilmesi için Türk hükümeti arayışlar içine girmiş, sonuçta Almanya ile işbirliği yapılmasının doğru bir karar olacağı düşüncesi hakim olmuştur. Bu bağlam da, Türkiye, Almanların ünlü uçak üretici firmalarından olan Junkers şirketi ile görüşmelere başlamıştır. Kısa bir süre içerisinde Junkers firması Türk Hükümeti yetkilileri ile uçak fabrikasının inşası ve yürütülmesi için bir ön anlaşma imzalamışlardır. Türk-Al¬man or¬tak¬lı¬ğı olan şir¬ke¬tin adı¬nın, Tay¬ya¬re ve Mo¬tor Türk Ano¬nim Şir¬ke¬ti (TOM¬TAŞ) ol¬ma¬sı ka¬rar¬laş¬tı¬rıl¬mış¬tı. Ser¬ma¬ye tu¬ta¬rı yak¬la¬şık 3,5 mil¬yon TL (7.000.000 Mark) ola¬cak ve ta¬raf¬lar ara¬sın¬da eşit ka¬tı¬lım sağ¬la¬na¬cak¬tı. Böylece, 15.08.1925 tarihinde Türk Hükümeti ile Junkers Firması arasında yapılan sözleşmeyi müteakip, 07.09.1925 tarihinde kurulan TOMTAŞ ve TOMTAŞ'ın kuruluşu, Bakanlar Kurulunca 25.10.1925 tarihinde resmen onaylanmıştır. Fabrikanın kuruluş yeri ise Kayseri ili olarak belirlenmiştir. Kayseri Tayyare Fabrikası, Alman Junkers şirketi ile Türk Tayyare Cemiyeti'nin ortaklığıyla Uçak ve Motor Fabrikası olarak 6 Ekim 1926 tarihinde açılmıştır. Fabrika, birçok sebepten dolayı 28 Mayıs 1928 tarihinde kapanmıştır. Şirket yapılan protokol gereği tüm hisseleri ile bilumum haklarından feragat ederek alacağı olan 520.000 TL.'e ödenmek üzere Türk Tayyare Cemiyeti'ne devredilmiştir. 1931 yılında ise MSB Hava Müsteşarlığına bağlı olarak yeniden açılış yapılmıştır. Kayseri Uçak Fabrikası'nda açılışından itibaren üretilen uçaklar şunlardır; 1926 yılında 30 Adet A-20 L montajı; 1926-1927 yılında 3 adet F-13; 1933–1934 yıllarında Hawk 11'den 24 adet; Fledgling 2C1'den 8 adet; 1936 ve 1937 yıllarında 43 adet Gotha 145 A; 4 adet PZL.-24 A (Seri No:2015-2118) ve 21 adet P-24 G; 1935 yılında 11 adet US-4, 11 adet PS-2 ve 5 adet G-9 olmak üzere 27 adet de planör üretimi yapılmıştır.. Bu fabrikada üretilen son uçaklar ise İngiliz Miles Magister uçaklarıdır.