Sebzelerde nutrasötik (hastalıkları önleyici ve tedavi edici özelliği olan fonksiyonel gıda) ıslahı, sağlığı destekleyen biyoaktif bileşiklerin konsantrasyonunu artırarak besin değerini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Vitaminler, mineraller ve fitokimyasallar gibi nutrasötikler, kanser, kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet gibi kronik hastalıkların önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Küresel ölçekte mikronutrient yetersizliklerinin yarattığı "gizli açlık" sorununun artmasıyla, biyofortifiye (biyolojik-takviyeli/güçlendirilmiş) edilmiş sebzeler, halk sağlığını iyileştirmek ve gıda güvencesi sağlamak için sürdürülebilir bir çözüm sunmaktadır. Genetik mühendisliği ve moleküler ıslah alanındaki gelişmeler, diyet kalitesini artıran besin değeri yüksek bitkilerin geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Glukozinolat bakımından zengin Brassica türleri ve likopen açısından yüksek domatesler gibi sebzeler, belirgin sağlık faydaları sunmaktadır. Fenolik bileşenler, organik asitler ve antosiyaninler gibi fitonütriyentler (bitkisel besin maddeleri), antioksidan, anti-inflamatuar (iltihap sökücü) ve antikanser özellikleriyle sağlığa katkıda bulunmaktadır. Geleneksel ıslah, markör (marker/belirteç/işaretleyici) destekli seleksiyon ve gen düzenleme gibi yenilikçi genetik yaklaşımlar, nutrasötik özelliklerin belirlenmesi ve geliştirilmesini hızlandırmıştır. Yapay zeka ve çoklu omik analizleri gibi yeni teknolojiler, genomik, fenotipik ve metabolomik verileri birleştirerek tat ve besin profillerini optimize eden hassas ıslah çalışmalarında köklü değişiklikler yaratmaktadır. Gelecekte CRISPR gibi gen düzenleme araçları, sebzelerde özelleşmiş besin profilleri geliştirme potansiyeli taşımaktadır. Ancak, düzenleyici engeller ve tüketici kabulü, bu yeniliklerin geniş çapta benimsenmesi için kritik öneme sahiptir. Bilimsel titizlik ile yaratıcı ıslah stratejilerini dengeleyen nutrasötik ıslah, küresel beslenme kalitesini dönüştürme, sağlığı destekleme ve besleyici, dayanıklı sebzeler geliştirerek gıda güvencesine katkıda bulunma potansiyeline sahiptir. Bu gelişmeler, sürdürülebilir tarım ve insan sağlığında genetik yeniliklerin önemini vurgulamaktadır.